EIT Tech2X: Yenilik ve Girişimcilik Mükemmelliği için Teknoloji

EIT Tech2X: Yenilik ve Girişimcilik Mükemmelliği için Teknoloji

TECH2X projesi, yükseköğretimde inovasyon ve girişimcilik kapasitesini geliştirmeyi, yeni derin teknoloji (deep-tech) yeteneklerini yetiştirmeyi ve üniversitelerin 4. Nesil Üniversite modeline geçişini desteklemeyi amaçlamaktadır.

Proje, iş birliği, ağ oluşturma ve uygulamalı öğrenmeyi teşvik ederek, özellikle iklim ve mobilite alanlarına odaklanan ölçeklenebilir ve etkili inovasyon ve girişimcilik yaklaşımları geliştirmeyi hedeflemektedir.
Konsorsiyum; üniversiteler, bir inovasyon merkezi ve hızlandırıcı ile dünyanın önde gelen bir araştırma kuruluşunu buluşturarak, iş, teknoloji ve tasarım alanlarındaki uzmanlıklarını toplumsal sorunlara çözüm üretmek ve derin teknoloji girişimciliğini ilerletmek için bir araya gelmektedir.

Proje internet sitesi: https://www.tech2x.eu/

Proje Ortakları

Fundación Esade (ESADE-URL) (Lead Partner)

Spain

Alma Mater Studiorum Università di Bologna

Italy

Middle East Technical University

Türkiye

Hochschule Mannheim

Germany

ORGANISATION EUROPEENNE POUR LA RECHERCHE NUCLEAIRE (CERN)

Switzerland

ALMACUBE srl

Italy

Proje Zaman Çizelgesi

Destek

Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Institute of Innovation and Technology. Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.

CoARA CI-KPI: Yaratıcı Endüstrilere Özel Niteliksel Temel Performans Göstergeleri: Film Yapımı, Giyilebilir Teknolojiler ve Oyun Geliştirme Üzerine Bir Pilot Çalışma

CoARA CI-KPI: Yaratıcı Endüstrilere Özel Niteliksel Temel Performans Göstergeleri: Film Yapımı, Giyilebilir Teknolojiler ve Oyun Geliştirme Üzerine Bir Pilot Çalışma

Anahtar Performans Göstergeleri (KPI’lar), çeşitli sektörlerde kurumsal ve proje bazlı performansı değerlendirmek için temel araçlar olarak ortaya çıkmıştır. Artan sayıdaki araştırma, geleneksel, nicel ve finansal odaklı ölçümlerden süreç odaklı ve bağlama duyarlı yöntemlere geçişin gerekliliğini vurgulamaktadır.

Setiawan ve Purba (2020), imalat, eğitim, sağlık, inşaat, kamu ve e-ticaret gibi çeşitli sektörlerde KPI’ların uygulanmasını, 2011 ile 2020 yılları arasında yayımlanan 50 hakemli makalenin kapsamlı bir analizi aracılığıyla incelemiştir. Bulgularına göre, günümüzün dinamik ve bilgi temelli ortamlarında performansın karmaşıklığı, finansal ve muhasebe göstergelerine güçlü bir vurgu yapan geleneksel performans ölçütleriyle yeterince yakalanamamaktadır. Bu nedenle, KPI tabanlı değerlendirme çerçevelerinin anlamlı bir şekilde uygulanabilmesi için, açıkça tanımlanmış ve standartlaştırılmış süreçlere sahip süreç odaklı örgütsel yapıların benimsenmesini savunmaktadırlar.

Maina ve Adamu (2022) da bu bakış açısını destekleyerek, maliyet, zaman, kalite ve paydaş katılımı gibi çeşitli boyutlarda proje başarısının izlenmesinde KPI’ların kritik önem taşıdığını ileri sürmektedir. Araştırmaları, özellikle karmaşık veya disiplinler arası alanlarda, KPI’ların her bir projenin özgün hedeflerine, bağlamına ve değer sistemlerine uyarlanmasının giderek daha kritik hale geldiğini vurgulamaktadır. Onlara göre, etkili KPI’lar hem gözlemlenebilir sonuçları hem de soyut katkıları dikkate alarak başarının bütüncül bir görünümünü sunmalıdır.

Bu bulgular üzerine inşa edilen mevcut proje, Araştırma Değerlendirmesini İlerletme Koalisyonu (CoARA) çerçevesinin bir parçası olarak, yaratıcı endüstrilerde Ar-Ge faaliyetlerini değerlendirmek için özellikle tasarlanmış yeni bir nitel KPI seti geliştirmeyi önermektedir. Odak noktası giyilebilir teknoloji, oyun geliştirme ve film yapımıdır. Bu girişim, inovasyonu, toplumsal ilgiyi ve yaratıcı mükemmeliyeti yansıtan nitel, bağlama duyarlı performans değerlendirmesini teşvik ederek, katı ve metrik odaklı değerlendirme sistemlerinin yerine geçmeyi hedeflemektedir.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) 2.000’den fazla öğretim üyesini ve 37 araştırma merkezini kapsayan kapsamlı araştırma altyapısının desteğiyle, bu proje daha kapsayıcı, adil ve disiplinler arası bir araştırma değerlendirme ortamı için örnek teşkil etmeyi amaçlamaktadır.

Destekleyen Kurum(lar)

ECITE: Yaratıcı Endüstrilerin Ortaya Çıkışı ve Ekonominin Yenilikçi Teknolojilerle Dönüştürülmesi: Oyunlar, Giyilebilir Teknoloji ve Yeni Nesil Film Yapımı

ECITE: Yaratıcı Endüstrilerin Ortaya Çıkışı ve Ekonominin Yenilikçi Teknolojilerle Dönüştürülmesi: Oyunlar, Giyilebilir Teknoloji ve Yeni Nesil Film Yapımı

ECITE projesi, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilmekte olup, yararlanıcısı Orta Doğu Teknik Üniversitesi’dir (ODTÜ). Proje; oyun sektörü, giyilebilir teknolojiler ve yeni nesil film yapımı alanlarına odaklanarak girişimciler, KOBİ’ler, serbest çalışanlar ve spin-off şirketleri desteklemeyi, Türkiye’nin yaratıcı endüstrilerdeki rekabet gücünü ve sürdürülebilirliğini artırmayı hedeflemektedir.

Konsorsiyum; akademik ve araştırma merkezlerini, inovasyon odaklı kurumları ve sektör paydaşlarını bir araya getirerek teknoloji, tasarım ve yaratıcı endüstriler alanındaki uzmanlıklarını birleştirmektedir. Bu iş birliği sayesinde yaratıcı ekonominin dönüşüm ihtiyaçlarına çözüm üretilmekte, inovasyon ve girişimcilik desteklenmektedir.

ECITE’in temel hedefleri şunlardır:

  • Yaratıcı endüstrileri tek bir çatı altında buluşturacak METU Crea merkezini kurmak.
  • Girişimciler, KOBİ’ler ve serbest çalışanlar için özel destekler sunmak.
  • ODTÜ ekosistemi (Tasarım Fabrikası, GISAM, ATOM) üzerinden Ar-Ge kapasitesini güçlendirmek ve sektörel stratejiler geliştirmek.
  • Eğitim, mentorluk ve ağ oluşturma olanaklarını artırmak.
  • Yaratıcı endüstrilerin imalat ve hizmet sektörlerine entegrasyonunu destekleyerek rekabet gücünü yükseltmek.

ODTÜ Tasarım Fabrikası, ECITE kapsamında disiplinlerarası inovasyon ve sektörler arası iş birliklerinde öncü bir rol üstlenmekte; GISAM (film ve medya) ve ATOM (oyun ve animasyon) ile yakın çalışarak yaratıcı endüstrilerde etkili sonuçlar üretmeyi hedeflemektedir.

Proje İnternet Sitesi: metucrea.com

Destekleyen Kurum(lar)

DT4VET: Mesleki Eğitim ve Öğretim İçin Tasarım Odaklı Düşünenler Yetiştirmek – Eğitmenler İçin Tasarım Odaklı Düşünme Aracı

DT4VET: Mesleki Eğitim ve Öğretim İçin Tasarım Odaklı Düşünenler Yetiştirmek – Eğitmenler İçin Tasarım Odaklı Düşünme Aracı

Küresel ekonomideki dönüşümler, dijital teknolojilerin çalışma hayatında kullanımı ve yeni girişimcilik türlerinin gelişimi, iş profillerini değiştirmektedir.

Bu değişiklikler, başlangıç düzeyindeki mesleki eğitim ve öğretim (IVET) sistemleri için büyük bir meydan okuma oluşturmaktadır.
IVET sistemindeki sorunlar (müfredatların güncellenmesindeki yavaşlık; yönetişim modelleri ve sektöre özgü özellikler) göz önüne alındığında, DT4VET, IVET sistemini iş gücü piyasasının sürekli değişen beceri taleplerine karşı daha duyarlı ve aktif hale getirmeyi amaçlayan bir strateji izlemektedir.

Bu alan, şu özelliklere sahip DÜŞÜNSEL (REFLECTIVE) Eğitmenlere ihtiyaç duymaktadır:

  • Duruma duyarlı biçimde inisiyatif alabilen,
  • Sorunları tespit edip çözüm üretebilen,
  • Öğretim yöntem ve içeriklerini, piyasa beklentilerinin ötesinde, eleştirel bir yaklaşımla gözden geçirip geliştirebilen.

Proje Web Sitesi: http://dt4vet.etu.edu.tr/

DT4VET, mesleki eğitimin PRATİĞİNİ (PRAXIS) değiştirmeyi hedeflemektedir.
Avrupa’nın gelecekteki nitelikli ve girişimci iş gücünü eğiten bireylerin zihniyetlerini, değerlerini ve uygulamalarını dönüştürmeyi amaçlamaktadır.

DT4VET, eğitmenlerde düşünsel pratikleri harekete geçirmek için TASARIM ODAKLI DÜŞÜNMEYİ (Design Thinking – DT) temel yöntem/süreç olarak kabul etmektedir.
DT yöntemi; yaratıcı ve eleştirel düşünme, inisiyatif alma, ortak hedefler doğrultusunda iş birliği içinde çalışma ve girişimcilik becerileri gibi transversal becerilerin çoğunu aynı anda sistematik/holistik bir yaklaşımla ele almaktadır.

DT4VET’in ANA HEDEFİ, mesleki ve teknik liselerde görev yapan eğitmenlerin transversal becerilerini ve girişimcilik yetkinliklerini geliştirmektir.
Bu amaçla “DT4VET Araç Seti” ve “DT4VET Çevrimiçi Eğitim Modülü” tasarlanmış olup, bu araçlar eğitmen eğitimine tasarım odaklı düşünme yaklaşımını entegre etmektedir.

DT4VET, 4 ülkeden 7 ortağın yer aldığı üçlü bir ortaklık projesidir.

Proje Ortakları

TOBB University of Economics and Technology, Türkiye

ODTÜ Design Factory, Türkiye

VAMK, Finlandiya

Scuola Nazionale Servizi, İtalya

ITB University of Bremen, Almanya

Ministry of National Education, Türkiye

Ankara Chamber of Industry Vocational and Technical High School, Türkiye

Proje Zaman Çizelgesi

Destekleyen Kurum(lar)

This project is funded by the Erasmus+ Program of the European Union. However, European Commission and Turkish National Agency cannot be held responsi­ble for any use which may be made of the information contained therein.

TÜBİTAK 1001: Hastane işitsel peysajında kullanıcıların algısını tahmin etmek için bir yapay zeka (YZ) modelini entegre eden özgün bir yaklaşımın geliştirilmesi

Hastaneler, sağlık hizmeti almak için önemli kamusal alanlardan biridir. Bu nedenle hastane, hastaların, hasta yakınlarının ve sağlık çalışanlarının rahatlamasını ve refahını artıracak şekilde tasarlanmalıdır. Konforlu hastane ortamı tasarımına rehber olması için, kullanıcının mekan algısı doğru anlaşılmalı, duygusal ve algısal kümelenmeler doğru yakalanmalıdır. Önerilen projede amaçlanan, kullanıcıların hastane mekanını/deneyimlerini/algılarını doğal dilleri ile nasıl anlattıklarından yola çıkan bir büyük veri setinin hazırlanması ve doğal dil işleme modelleri kullanılarak bir yapay zeka (YZ) modelinin eğitilmesidir. Bu sürecin paralelinde, projenin önemli katkılarından biri olacak olan hastane algısına dönük olarak türkçe veri tabanı oluşturulacaktır. Bu veriler modelin yeniden eğitilmesi ve algıyı oluşturan bileşenlerin elde edilmesi için kullanılacaktır. Benzer bir veri mühendisliği hastane iç mekan fotoğraflarının ve açıklamalarının toplanması için de yapılarak, büyük veri tamamlanacaktır.

Önerilen projenin hipotezi şudur: hastanedeki işitsel algı kritik bir algı olmakla birlikte kullanıcının kullanımına bağlı olarak bu algının arkasında başka etkenler_feature/boyutlar olabilir. Yapay zeka modelleri ile bu geride ve eksik kalan algısal boyutlar ortaya çıkartılabilir. Bu etkenlerin ve boyutların izlerini sürmek ve eksik kalan/görünmeyen parçaları tanımlamak, hastane ortamlarındaki işitsel algının ve dolayısıyla hastane ortamının iyileştirilmesi için bütüncül ip uçları verebilir. Karar-destek mekanizmasında görünmeyen bir iz var mı sorusuna cevap oluşturabilir. Bu hipotez, dört araştırma sorusu ile sorgulanacaktır: (1) Doğal dil modelleri kullanılarak, görsel-işitsel uyarıcı veri olmadan hastane işitsel peysajının ön tahmini yapılabilir mi? (2) Hastanedeki görsel-işitsel ortam, onkoloji polikliniği hastasını, hasta yakınını ve sağlık personelini nasıl etkiler? (3) Hastanedeki ses ortamının psikoakustik metrikleri ile algısal boyutlar arasında dikkat çekici bir ilişki var mıdır? (4) Hastenede hasta, hasta yakını ve sağlık personeli yapılacak mülakatlardan toplanan veri ile, başlıklar ve katılımcıların algı kümelenmeleri oluşturulabilir mi?

Yöntem olarak iki iş paketi paralel yürütülecek ve geri beslemeli veri paylaşımı ile doğrulamalar ve boşluk doldurmalar yapılacaktır. İP1 de, hastanelerde işitsel peysaj hakkında literatürde ve açık kaynak veri setlerindeki metin verileri, Google Language AI tarafından geliştirilen BERT (Bidirectional Encoder Representations from Transformers) dil temsili modeline dayanan BERTopic modeli kullanılarak analiz edilecektir. Bu verilerin BERTopic ile birlikte bir çok güncel model ile mekanın görsel verileri ile birleştirilerek görsel-işitsel bütünlüğün sağlandığı ve ilişkilerin bir bütün olarak sistemde yer aldığı, eğitildiği ve tahmin modelinin oluşturulduğu bir sistem kurulması hedeflenmektedir. İP2 de, gerçek mekanda (Ankara Şehir Hastanesi Onkoloji Polikliniği örneğinde) hastane işitsel peysajının ne olduğu verisine hastane kullanıcısı (hasta, hasta yakını ve sağlık personeli) ile yüz yüze mülakatları/ anketleri ile ulaşılmaya çalışılacaktır. Onkoloji polikliğinden alınacak ses kayıtlarının işlenmesi ile psikoakustik metrikler hesaplanacaktır. Kullanıcının öznel algısını veren nitel durum tanımları ile mekan algısını nesnelleştiren psikoakustik metrikler ile nitel ve nicel veri korelasyonları yapılacaktır. Hastane işitsel peysajını ölçen araçlar ile Onkoloji Polikliniğindeki nitel-nicel değerlendirmelere destek olarak YZ modelden gelen verilerin de izlenmesi, eksik kalan ya da arka planda kalan mekan algısının da ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.
Araştırma projesinin temel çıktılarından biri olan türkçe veritabanı eklemeler yapıldıkça büyüyecek potansiyeldedir. İnteraktif çalışacak olan proje çıktısı özgün YZ modeli Türkçe veri tabanını besleyecek, mekan örnek sayısı arttıkça ve kullanıcı mülakatları deşifre edildikçe de yerli veri tabanımız daha da gelişecektir. Bu ülkemiz adına da çok önemli bir veri tabanı olacaktır. Önerilen araştırma görsel-iİşitsel arşiv oluşturmak için büyük potansiyelleri olan bir çalışmadır. Bu veri tabanından ve görsel-işitsel arşivden bir çok araştırmacı faydalanabilecek ve yayınlar hazırlayabilecektir.

Proje Ekibi

Semiha Yılmazer, Project Coordinator, Hasan Kalyoncu University
Arzu Gönenç Sorguç, Researcher, METU Design Factory
Müge Kruşa Yemişcioğlu, Researcher, METU Design Factory
Serkan Alkan, Advisor, METU Design Factory
Aslı Z. Doğan, PhD Student, METU
Cengiz Yılmazer, Advisor

Destekleyen Kurum(lar)

Hesaplamalı Yöntemler ve Yapay Zeka Destekli Tasarlanmış Akustik Performatif Üretken Panel Sistemleri

Hesaplamalı Yöntemler ve Yapay Zeka Destekli Tasarlanmış Akustik Performatif Üretken Panel Sistemleri

Gürültü kirliliğinin önlenmesi ile çevresel gürültünün yönetimi ve denetimi konusu özellikle son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler ve sağlık örgütlerinin bilinçlendirme çalışmalarıyla birlikte giderek önemli hale gelmiştir. Aynı zamanda ortak mekanlar, çok amaçlı salonlar gibi toplu kullanım alanları da giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Ancak özellikle son dönemde yaşanan COVID-19 süreçleri ile birlikte bu ortak alanların nasıl daha akılcı bir şekilde kullanılacağının yeniden düşünülmeye başlanması bu iki durumun kesişiminde bir potansiyel yaratmıştır. Çoğunlukla literatürde sabit bir ihtiyaca yanıt vermek üzere önerilmiş olan akustik tasarım önerileri bu araştırma ile adaptif bir çözüm olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda, farklı kullanım senaryolarına ve farklı akustik performans ihtiyaçlarına yanıt verecek bir yutucu panel sistemi önerilmiştir. Bunun için önerilen üç aşamalı araştırmada öncelikle sistemin matematiksel modelinin çıkarılması ve ardından bu model üzerinden yapay zeka destekli hesaplamalı tasarım araçları ile üretken sisteminin oluşturulması planlanmıştır. Son olarak ortaya çıkan tasarım alternatifleri eklemeli yöntemlerle üretilmiştir.

Proje Ekibi

Arzu Gönenç Sorguç, Muge Krusa Yemişcioğlu, Ozan Yetkin

Destekleyen Kurum

Yapı Belgelemede Üretken Çekişmeli Ağlar (Generative Adversarial Network) ile Gürültü Silme

Yapı Belgelemede Üretken Çekişmeli Ağlar (Generative Adversarial Network) ile Gürültü Silme

Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte birçok yöntem ile halihazırda var olan yapılar belgelenebilmekte ve sayısal ortama 3 boyutlu olarak aktarılabilmektedir. Bu aktarım sürecinde, yöntemi ne olursa olsun, kalıcı, geçici ya a mevsimsel engeller yapılar ve veri toplama araçları arasında bulunabilmekte ve bu sebeple yapıların tam halinin belgelenmesine engel olmaktadır. Proje kapsamında önerilen yöntem ile derin öğrenme tabanlı modellerin kullanılması ile veride gürültü olarak tanımlanabilecek bu engellerin otonom olarak temizlenmesi ve elde edilecek olan 3 boyutlu modellerin yapıların gerçek hallerine daha uygun ve yüksek hassasiyetle oluşturulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çoklu fotoğraf ile 3 boyutlu yeniden oluşturma yazılımları için yapı fotoğraflarında gürültünün otonom tespiti ve gürültü bölgelerinin aslına uygun içboyamasının yapıldığı bir yöntem önerilmiş olup, anlamsal bölütleme ve üretken çekişmeli ağlar temelli içboyama modelleri arka arkaya kullanılmıştır. Önerilen yöntemin testleri ise hem iç mekan hem yapı cephelerinde denenmiş olup işlem görmemiş fotoğraflarla elde edilen modellere göre 3 boyutlu model hassasiyetinde artış gözlemlenmiştir.

Proje Ekibi

Arzu Gönenç Sorguç, Çağlar Fırat Özgenel

Destekleyen Kurum